Onlangs belde een vriend van mij. Hij vroeg of ik contact wilde opnemen met een van zijn klanten, die zich had beklaagd over zijn medewerkers. Hij doelde op het gebrek aan motivatie, betrokkenheid en tevredenheid van zijn medewerkers. De afgelopen periode waren bovendien een aantal mensen vertrokken. Hoewel in zijn beleving opgeruimd netjes staat, is het op deze krappe arbeidsmarkt niet handig. Waar haal je immers het broodnodige personeel vandaan en hoe zorg je ervoor dat je het zittende personeel behoudt?
“Heb je nagedacht over je eigen aandeel in het geheel?”, vroeg ik hem. “Hoe zou jij bijvoorbeeld je leiderschapsstijl typeren en wat is hiervan het effect op je medewerkers? Geef je voldoende ruimte of ben je een zogenoemde micromanager? Want autonomie, zeg maar vrijheid, levert een belangrijke bijdrage aan werkplezier. Het geeft je als medewerker het gevoel controle te hebben over je werk en de omgeving waarin je werkzaam bent. Ook neemt het gevoel van eigenaarschap en verantwoordelijkheid toe. Dit leidt tot een hogere productiviteit, betere kwaliteit van het werk en uiteindelijk tot een hogere klanttevredenheid.”
“Vrijheid betekent”, zo ging ik verder, “dat je de mogelijkheid hebt om eigen keuzes te maken en het werk op je eigen manier te doen. Uiteraard binnen de kaders, de regels en de voorschriften die binnen de organisatie gelden. Vrijheid geeft ruimte om zelfstandig en creatief te zijn en om op een manier te werken die voor jouw medewerkers en klanten het beste werkt. Bij vrijheid hoort ook de verantwoordelijkheid om de gevolgen van je handelen te dragen en daarop aangesproken te mogen worden. Verwar vrijheid niet met vrijblijvendheid!”
Dit sprak hem aan: geen vrijblijvendheid, maar wel vrijheid en verantwoordelijkheid. Hij vroeg zich af hoe hij dit kon bevorderen. Ik gaf hem
de volgende suggesties. Zorg ervoor dat jouw medewerkers:
• de vrijheid voelen om beslissingen te nemen over de manier waarop ze hun werk uitvoeren en dat ze inspraak hebben bij organisatiebrede vraagstukken;
• vrij zijn om hun eigen werk te plannen, te organiseren en hun eigen doelen te stellen;
• de vrijheid hebben om hun eigen tijd in te delen en hun eigen werkritme te bepalen;
• zelf hun eigen professionele ontwikkeling kunnen sturen, bijvoorbeeld door de keuze van hun eigen trainings- en ontwikkelingsprogramma's;
• verantwoordelijkheid kunnen nemen en vertrouw erop dat ze hun werk goed doen;
• weten aan welke verwachtingen zij moeten voldoen. Geef ze regelmatig feedback om ervoor te zorgen dat ze op de goede weg blijven.
En last but not least: jij moet voorkomen dat je je gedraagt als een micromanager. Controleer niet elke stap die je medewerkers zetten. Vertrouw erop dat ze hun werk goed doen.